سیستم های اعلام و اطفاء حریق اتوماتیک:

سیستم های اعلام و اطفاء حریق اتوماتیک، سرمایه و اطلاعات با ارزش و جان پرسنل را از گزند صدمات آتش سوزی دور خواهد داشت این سیستم ها مبتنی بر تشخیص دود، حرارت، نشت گاز، شعله و توسط دتکتورهای متناسب با آن و اعلام خطر اتوماتیک توسط دستگاه مرکزی است.

سیستم های اعلام حریق اتوماتیک

برای ایمن سازی یک محیط در برابر حریق، مهمترین مسئله اطلاع یافتن سریع و به موقع از وقوع حریق و سپس تلاش جهت خنثی کردن آن است. هنگامی که آتش سوزی اتفاق می افتد، نشانه هایی از آتش (دود، حرارت یا شعله) پدیدار میگردد که این نشانه ها توسط عناصر حساس کشف می گردند. هر چه این عناصر حساسیتشان نسبت به دود، حرارت یا شعله بیشتر باشد، سریعتر اعلام حریق می نمایند و احتمال خطرات جانبی پایین تر می آید.

اجزاء تشکیل دهنده سیستم های کشف و اعلام حریق خودکار

کاشف های حریق

این کاشف ها به گونه ای طراحی شده اند که نسبت به دود، حرارت، شعله و یا ترکیبی از آنها عکس العمل نشان دهند. انتخاب نوع کاشف حریق به شرایط محیط و کالا بستگی دارد و روش های مختلف طراحی را می طلبد.

کاشف های دود نقطه ای

اغلب آتش سوزی ها با مقادیر زیادی دود همراه هستند و کاشف های دودی بهترین و سریعترین وسیله برای اطلاع از وقوع حریق در این گونه آتش سوزی هاست که خود به دو نوع کاشف دودی از نوع یونیزه و کاشف دودی از نوع فتو الکتریک یا نوری تقسیم می شود.

اغلب آتش سوزی ها با مقادیر زیادی دود همراه هستند و کاشف های دودی بهترین و سریعترین وسیله برای اطلاع از وقوع حریق در این گونه آتش سوزی هاست که خود به دو نوع کاشف دودی از نوع یونیزه و کاشف دودی از نوع فتو الکتریک یا نوری تقسیم می شود.

الف) کاشف دودی یونیزاسیون
در این کاشف ها یک جریان الکتریکی بین دو الکترود داخل محفظه در گردش است. این جریان الکتریکی بر اثر ورود به داخل محفظه ضعیف می شود که باعث ارسال علائم به مرکز کنترل می شود و وقوع آتش سوزی اعلام می شود.
این نوع کاشف ها به ذرات بسیار کوچک و نامرئی که از سوختن مواد به وجود می آید حساس و نسبت به دوده های با ذرات درشت تر حساسیت کم تری دارند.
وجود یک منبع پرتوزا باعث می شود تا این نوع کاشف ها به سرعت ذرات معلق در هوا را جذب کرده کثیف شوند و عدم سرویس به موقع آنها، باعث ایجاد علائم کاذب می شود.
هم چنین وجود جریان باد، رطوبت و گرد و غبار بر عملکرد این کاشف ها تاثیر نامطلوب می گذارد.

ب) کاشف های دودی فتوالکتریک یا نوری

در این کاشف ها یک سلول نوری و یک منبع نورانی به نحوی تعبیه شده که در شرایط عادی کار، و با ارسال علائم به مرکز کنترل یا دستگاه مرکزی، وقوع حریق را اعلام می کند.
این کاشف ها نسبت به دودهای با ذرات درشت و غلیظ سریع تر، عکس العمل نشان می دهند. هنگام انتخاب کاشف باید دقت کامل توسط طراح به عمل آید که تا سر حد امکان باعث ایجاد علائم کاذب نگردد.

کاشف های حرارتی نقطه ای

این کاشف ها نسبت به تغییر درجه حرارت هوای اطراف محیط خود و افزایش آن حساس هستند و به دو نوع زیر تقسیم می شوند.

الف) کاشف های حرارتی ثابت

ب) کاشف های حرارتی افزایشی

کاشف های پرتوافکن (فرستنده و گیرنده) خطی

این نوع کاشف ها از دو قسمت فرستنده و گیرنده تشکیل شده که دائما پرتویی از اشعه مادون قرمز از فرستنده به گیرنده ارسال می شود. به محض این که پرتوی بین فرستنده، گیرنده توسط دود یا هر شی دیگر قطع یا ضعیف گردد. علائم وقوع آتش سوزی به مرکز کنترل ارسال خواهد شد و دستگاه اعلام حریق می کند.

کاشف های خطی حرارتی کابلی

کاشف های کابلی از طریق یک سری کابل های مخصوص که در مقابل تغییرات درجه حرارت حساس هستند عمل ردیابی حریق را انجام می دهند. این نوع کاشف ها از نظر اقتصادی مقرون به صرفه هستند و در مکان هایی که امکان استفاده از کاشف های نقطه ای حرارتی نیست می توانند به آسانی مورد استفاده قرار گیرند.

کاشف های شعله ای

شعله، ستونی از گازهاست که توسط حرارت روشن شده و سرچشمه آن از سوختن یک جسم و یا ماده است. کاشف شعله ای وسیله ای که نسبت به انرژی تابشی قابل دیدن توسط چشم انسان و یا انرژی تابشی خارج از حد فاصل دید انسان عکس العمل نشان می دهد.

کاشف های لیزری

این کاشف ها از نوع کاشف های تنفسی و دود از طریق یک سری لوله PVC فشرده که در اطراف محل زیر پوشش نصب می شوند، توسط یک هواکش قوی به داخل محفظه کاشف مکیده شده و در جریان اشعه لیزر قرار میگرد.

بین کاشف های لیزری نیز تفاوت هایی وجود دارد و در بعضی از آنها، اشعه لیزر را در یک نقطه مرکزی در وسط محفظه متمرکز می کنند و هوای مکیده شده به داخل کاشف مستقیما از آن نقطه عبور داده می شود و از نظر اندازه ذرات و تعداد ذرات مورد بررسی قرار می گیرند و پس از مقایسه با اطلاعات ثبت شده از حافظه کاشف چنانچه غلظت ذرات بیش از تعیین شده باشد، کاشف فعال می شود و اعلام حریق می کند.

شستی های اعلام حریق

شستی اعلام حریق دستگاهی است که با شکستن شیشه آن علائم حریق به طور خودکار به مرکز کنترل سیستم ارسال و در نتیجه وسایل هشدار دهنده توسط مرکز کنترل فعال می شوند. شیشه شستی ها باید از نوعی باشد که هنگام شکستن آسیبی به دست وارد نشود.

آژیرها و زنگ های اعلام حریق

آژیرها و زنگ ها از وسایل هشداری سیستم اعلام حریق هستند که با به صدا درآمدن آنها ماموران و حاضران در ساختمان از وقوع خطر آگاه می شوند و نسبت به رفع خطر اقدام می کنند. صدای آژیر باید از صداهای دیگر متمایز، و برای دورترین نقطه از هر ساختمان قابل شنیدن باشد.

چراغ چشمک زن

این چراغ نیز از دیگر اجزاء سیستم اعلام حریق است که می تواند در مراکز مراقبتی یا درمانی یا هر مکانی که ضرورت داشته باشد مورد استفاده قرار گیرد و نیز با قابلیت دید زیاد می تواند جهت نشان دادن محل دقیق آتش سوزی بکار رود.

چراغ نشانگر (LED MONITOR)

این چراغ وسیله مناسبی برای دست یابی سریع به کانون یا منطقه حریق است همچنین با استفاده صحیح از چراغ نشانگر می توان چند منطقه یا زون حریق را به یک مدار وصل کرد.

مرکز کنترل اعلام حریق

مراکز کنترل اعلام حریق عموما تمام الکترونیکی و از نوع مدولرد هستند. بعضی از انواع آن شامل کنترل اصلی تغذیه، شارژ اتوماتیک و پانل های مکمل برای مدارات اعلام حریق بوده و دارای چراغهایی برای تعیین نقاط حریق قطعی و یا اتصالی مدار و قطعی مدار آژیر، برق برای اعلام نقص و کلیدها و کنترل هایی برای بوضعیت عادی برگرداندن هر مدار بعد از اعلام حریق، چراغی که حتی بعد از قطع صدای آژیر تا بحالت نرمال درآمدن دستگاه باید روشن بماند می باشد.
دستگاه، سیگنال دریافتی از دتکتورها را که در معرض دود، حرارت یا شعله قرار گرفته اند تجزیه و تحلیل نموده و با ارسال فرمان به مدارات آژیر و دستگاه تکرار کننده باعث اعلام خطر می گردند.

تکرار کننده اعلام حریق

این دستگاه علاوه بر چراغهای نشان دهنده عملکرد و اشکالات هر مدار، قادر است خطوط ارتباطی خود را نیز حفاظت نموده و اشکالات بوجود آمده را بوسیله یک چراغ چشمک زن مشخص نماید. این دستگاه کلیه عملیاتی را که در سیستم اعلام حریق بوقوع می پیوندد و روی دستگاه کنترل اصلی نشان اصلی نشان داده می شوند تکرار کرده و محل دقیق آتش سوزی و یا خطوط معیوب را مشخص می نماید و امکان کنترل و بازرسی کل سیستم را فراهم می آورد.

تلفن کننده اتوماتیک

این دستگاه قابلیت ضبط تعدادی شماره تلفن، بهمراه پیغام مربوطه را دارا بوده و می تواند با انواع مراکز کنترل حریق و حفاظتی مورد استفاده قرار گیرد بصورتی که بلافاصله پس از هر اعلام، بطور اتوماتیک با شماره تلفن های موجود در حافظه ارتباط برقرار کرده پیغام مربوطه را مخابره می کند.